Miftahü'l-fünun’nun müterciminin Kimliği hakkında bir inceleme
Citation
Ülger, M. (2017). Miftahü'l-fünun’ nun müterciminin Kimliği hakkında bir inceleme. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(2), 125-133.Abstract
Batı dillerinden Türkçe’ye tercüme edilen ilk mantık kitabı olarak kabul edilen Miftâhü’l-Fünûn’un yazarının Pasqualle Galluppi olduğu hususunda ittifak vardır. Ancak mütercimin kimliği bugüne kadar tam olarak açıklığa kavuşturulabilmiş değildir. Mehmed Ali Aynî ve Muallim Cevdet Miftâhü’lFünûn’u tercüme edenin Çamiç Ohannes Efendi olduğunu kaydetmişlerdir. Kaynak göstermeden verilmiş olan bu bilgi, Ahmet Cevdet Paşa’nın şahitliği ile kesinlik kazanmaktadır. Katolik Ermeni cemaatine mensup bir Osmanlı vatandaşı olan mütercim Çamiç Ohannes Efendi, tercüman olarak başladığı devlet hizmetinde nazırlığa kadar yükselmiştir. Doğu ve Batı dillerini bilen, mali konulara vakıf ve iyi derecede mantık bilgisine sahip bir aydın ve bürokrattır. There is an agreement that the first logic book which was translated into Turkish language from Western languages was Pasqualle Galluppi written by the author Miftâhü’l-Fünûn. However, the identity of the translator has not been clarified exactly so far. Mehmed Ali Aynî and Muallim Cevdet put forward that the one who translated Miftâhü’l-Fünûn was Sir Çamiç Ohannes. This information without showing any reference is validated with Ahmet Cevdet Pasha’s evidence. Starting as a translator in the government, an Ottoman citizen and the translator Sir Çamiç Ohannes, who belonged to the Catholic Armenian community, was promoted to the minister position. He is also an intelligent and bureaucrat who knows finance and logic well and eastern and western languages properly